Sabbat
Nog een paar weken te gaan voor de scholen hun deuren weer sluiten en
de zomervakantie aanbreekt. De vakantie die altijd een onderbreking is
in een heel jaar van werken en bezig zijn, is dit jaar echter een bijna
vreemd gebeuren. Er zijn mensen die zeggen dat we door de corona
crisis al een hele tijd ‘vakantie’ hebben gehad. Een stelling waar ik het
trouwens niet mee eens ben! Als ik kijk hoe mensen in de afgelopen
maanden bezig zijn geweest, vaak op een creatieve en oplossingsgerichte
manier, om op een goede manier om te gaan met alle
beperkingen dan is dit geen ‘vakantie’ geweest. Maar wat verstaan we
precies onder vakantie?
‘Vakantie’ is afgeleid van het latijnse woord vacantia, dat staat voor vrij
zijn van verplichtingen: vrije tijd. Omstreeks 1850 kreeg vakantie de
huidige betekenis van een bepaalde periode vrij zijn. Een periode die
door veel mensen ingevuld werd en wordt door op reis te gaan.
In de bijbel is er ook een moment van ‘vrij’ zijn en we kennen het
allemaal: de sabbat. Iedere week is er één dag ‘vrijgesteld’. Een dag om
anders in te richten en het werk en de dagelijkse invulling van ons leven
‘achter ons te laten’. In de loop van tientallen jaren is die invulling van
‘vrij gestelde tijd’ natuurlijk helemaal anders geworden. De economie
draait, zo valt op vele plaatsen te lezen, 24 uur per dag en 7 dagen per
week. Ofwel: continu!
Dat is iets om ons zorgen over te maken. Niemand kan zonder ‘vrij
gestelde tijd’. Het is niet voor niets dat de Bijbel de sabbat als ‘rustdag’,
als dag zonder verplichtingen heeft benoemd. De Nederlandse Bijbel
vertaling (NBV) zegt: ‘Neem de sabbat in acht, zoals de HEER, uw
God, u heeft geboden, het is een heilige dag’. En de Statenvertaling zegt
het nog wat ‘strenger’ en met een gebiedende wijs: ’Onderhoudt den
sabbatdag, dat gij dien heiligt…..’
Het roept de vraag op: hoe gaan wij om met de zondag (sabbatdag)
maar meer nog hoe gaan we om met de ‘vrij gestelde tijd’ in ons leven?
De Tien Geboden (Tien Woorden) geven duidelijk aan dat de sabbatdag
een dag is om te wijden aan God. Tijd vrijmaken om bezig te zijn met
God en alles wat met God te maken heeft. En het is een dag om ‘niet te
werken’. Iedereen heeft rust nodig. Om bij te komen van vermoeiende
werkzaamheden, om bij te tanken na gedane arbeid. Hoe deze dag in te
vullen, dat is de persoonlijke verantwoordelijkheid van ieder mens.
Vroeger gold dat je dan ‘niets’ mocht doen (‘Zondagswerk is niet sterk’)
maar dat standpunt wordt vandaag de dag heel anders ingevuld. Wat
belangrijk is en blijft: Van Godswege is er tijd ingeruimd voor ‘wijding
en rust’.
Dat u allen toe komt aan rust is wat ik u toewens voor de komende
‘vakantietijd’ én dat er ook tijd zal zijn voor ‘wijding’. Het binnenlopen
van een kerk, wat veel mensen in de vakantietijd doen, om rond te
kijken, om tot rust te komen, om een kaarsje te branden, om een gebed
uit te spreken…. Dat alles is een vorm van wijding, maar ik laat het
graag aan u zelf over hoe u in de vakantie, in de vrijgestelde tijd, de
‘wijding aan God’ vorm geeft.
“Gedenk de sabbat”
Ja, de tijd is natuurlijk erg veranderd.
Ds. Harry Eringa
