Wat zien mensen als taak van de kerk?
Je zou kunnen denken dat de kerk er is om kerkdiensten te organiseren en het kerkgebouw met begraafplaats te onderhouden. Maar veel mensen lijken toch iets meer van de kerk te verwachten. In onderstaande word Cloud springen de woorden elkaar en omzien net als mensen, geloof en samen eruit:
Gemeenschapsvorming
Voor respondenten is mensen verbinden, gemeenschap creëren en sociale contacten onderhouden de belangrijkste taak van de kerk. Het gaat dan ook over gemeenschappelijke geloofsbeleving: samen geloof beleven, bijvoorbeeld in kerkdiensten, maar ook door gesprekken tijdens de koffie. Een enkeling bestempelt dit als gemeenschappelijk zoeken naar God en elkaar daarin voeden. Het gaat niet alleen om het verbinden van mensen binnen de kerkgemeenschap, maar ook om het versterken van de sociale samenhang in de dorpen. Zowel hervormden als niet-hervormden vinden het belangrijk dat de kerk open staat voor anderen: de kerk moet ruimte bieden aan religieuze diversiteit, betrokken zijn bij het dorpsleven en de samenleving. Een hervormde vindt dat de kerk ‘plaats moet bieden voor zingeving en aandacht, in letterlijke zin door het kerkgebouw hiervoor open te stellen.’ Ongeveer de helft van de hervormde respondenten ervaart de kerkgemeenschap als open, gastvrij en laagdrempelig. Sommigen vragen zich wel af of iedereen zich hiervan bewust is. Sommigen voelen zich een beetje een uitzondering: de een voelt zich erg jong, een ander heeft het gevoel gedoogd te worden als vrijzinnige.
Omzien naar elkaar en meeleven
Zorg en aandacht voor mensen in de samenleving lijkt bij uitstek te worden verwacht van een kerkgemeenschap. Veel respondenten benadrukken dat de kerk moet omzien naar mensen zowel binnen als buiten de kerk. Daar wordt onder verstaan: elkaar helpen of er zijn voor elkaar, betrokken zijn bij wat mensen meemaken, meeleven met vreugde en verdriet en proberen eenzaamheid te voorkomen en te verlichten. Het omzien vertaalt zich volgens kerkgangers in bezoek, bloemetjes en kaarten, kerstpresentje, contacten rondom de kerk(dienst), belangstelling voor elkaar en een praatje maken. De vraag is wel of dit vol te houden is met een kleinere groep. Tegelijk klinkt tussen de regels door de vraag in hoeverre de kerk aan dit ideaal voldoet, vooral waar het mensen buiten de kerk betreft. Sommige randkerkelijken denken dat ze te weinig betrokken zijn om er veel van te merken. Kerkgangers zelf vermoeden dat het nog wel eens ontbreekt aan aandacht voor rand- en buitenkerkelijken.
Het valt op dat het houden van kerkdiensten niet als hoofdtaak lijkt te worden gezien. Om maar even een knuppel in het hoenderhok te gooien: zijn kerkdiensten noodzakelijk zijn voor ‘kerk-zijn’? De enquête lijkt aan te geven dat het geen doel op zich is. Een kerk moet gelegenheid bieden om elkaar, om leeftijdsgenoten te ontmoeten, om samen geloof te beleven en elkaar te ondersteunen. Als je daarvan uitgaat, kan vervolgens besproken worden in welke vorm(en), op welk tijdstip(pen) en waar dat het beste plaats kan vinden.